1958kii gumeeyteha ingiriiskaa si isbaddala kaga go’aan gaaray in Mustacmaradda
Ingiriiska ee Dhulka Soomaali la siiyo madaxbanaanidayda, si uu uga hortago
kacdoonka soomaalida ee qarannimo ee ku lidka ahaa hoosgeeynta Dhulal Soomaali (Soomaali
Galbeed) Imberadooriyada Itoobiya; imberadooriyo ee uu gumeeysteha dhistay
(Maxmiyad), kana dhigtay gumeeyste.
1958kii waana sanadkuu soo booqaday Dukiska ee Gloucester (Henry William
Frederick Albert) mustacmaradda ama siday dhahaan “Maxmiyadda”; waana ninkuu Maxammad
Xaajji Ismaaciil Maxamuud (ku naanaysnaa Balaayo Cas geeridiisa kahor; kadibna Barkhad
Cas) ugula jeedaa gabaygiisa, isagoo u jawaabayay kalkuu walaalkiisa Aadan ugu
wacay inuu ka qaybqaadto ku soo dhaweeynta dakadda dayuuradaha iyo
munaasabooyinka dabaaldageed ay xukuumadda mustacmaradda u qabanqaabisay Dukiska.
Waan u imid, Waan u fiirsaday, Waan qabsaday. |
Awawgay
ninkii
indhaha tiray
ninkii
aabehay adoonsaday
ninkii
anigana i iibsaday
ninkii
ifka igu adduun tiray
Haddaan ogahoonan ka aarsan karayn.
Haddaanan Aadanaw unuunka jarayn
Ninkaa araggiisa uurkaan ka nacbee
Aan ooyee albaabka ii xira!
* * *
Isagoo Iglan jooguu i diloo
Ushuu soo fidshaa i iimeeysoo
Waa taa aramidii i oofo tirtee
Asaag la’iyaa intaa i baddee
Ninkaa araggiisa uurkaan ka nacbee
Aan ooyee albaabka ii xira!
* * *
Horuu u yaqiin arliga kaynoo
Inankii taabo qaadaba wuu og yahoo
Ishaafaladtuu arlada ku yimidee
Ninkaa araggiisa uurkaan ka nacbee
Aan ooyee albaabka ii xira!
* * *
Waxii arinaan Ilaahay jaclayn
haddaanan
adimada
ku oolin karayn
amaanan
adduunyo
ku iibin karayn
Aayaadka Qur’aanka waad aragtoo
Udgoonena yiri:
indhaha
ka qarshee
Ninkaa araggiisa uurkaan ka nacbee
Aan ooyee albaabka ii xira!
* * *
Arligii ka samroo adduun ma hayee
haddii
la ilaashay afkaygii
haddaanan, ikhyaar
aqoontay, hadlayn
haddaanan
eray qura shirkaa oranayn.
Ninkaa araggiisa uurkaan ka nacbee
Aan ooyee albaabka ii xira!
* * *
Ugaarta
ninkii
dhaqdee urursada
kan
kalee eegayaa adduunka ka baxshee
raggana wuu ogaa horuu u arkee;
Ninkii ooridiisa u geeynayaw
in keega iyo shaahuu ku arkinee!
Iimawdee! Axankaaga waynee!
* * *
Libaaxa Aanas iyo Abaarso ka ciyay
Abuuriin lo’ joogtaa urisoo
ooday jabisaa intay u dhacdoo
anbada ka guraa idalkayda.
Waa isticmaarkii ciidayee
idinna u dabaaldagoo, ariyahay!
Ayaanu ninna oran Soomaalaan ahee
ordoo magacana ku iibsada!
* * * * *
Indhaha ka qarsha: indhaha ka jeedsada; Uurka ka diida. Tixda weertan ku jirtaa waxay ku
raadraacan tahay xadiiska dhaha:
“Kiina arkaa falxun, haka saxo gacantiisa; haddaanan uu
karin, haka yeelo carabkiisa; haddaanan uu karin, haka yeelo uurkiisa. Kaasna
waa iimaanka kan ugu daciifan.”
عَنْ أبي سَعِيد الخُدْري، قالَ رَسُولُ اللهِ، صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ و سَلَّمَ:
مَنْ رَأَى مِنْكُمْ مُنْكَرَإً، فَلْيُغَّيِرْهُ بِيَدِهِ
فإنْ لَمْ يَسْتَطِعْ، فيِلِسانِهِ؛
فإنْ لَمْ يَسْتَطِعْ، فبِقَلْبِهِ.
وَ ذَلِكَ أضْعَفُ ألإيْمَانِ. (رَوَاهُ مُسْلِم).
* * *
Adduunka ka baxsha: adduunka ka saarta.
* * *
Keega: doolshe ah
* * *
Aanas, Abaarso iyo
Abuuriin: duleedka Hargeeyso.